Rosa Luxemburg

Este domingo, 15 de xaneiro, foi o 87º aniversario da morte de Rosa Luxemburgo. Cando sacaran o seu corpo do Landwehrkanal, catro meses despois de que a tiraran alí os seus asasinos, foi enterrada no cemiterio berlinés de Friedrichsfelde, onde xa estaba Karl Liebknecht.

En 1926, o Partido Comunista encargoulle a un pouco coñecido Mies van der Rohe que fixese o proxecto para un monumento da revolución, que servise para honrar a memoria dos mortos na Revolución de Novembro de 1918. Pero este monumento foi destruído polos nazis en 1935.

Poucos anos despois, Friedrichsfelde foi uns dos distritos da cidade que quedaron baixo protectorado soviético, e por tanto na nova República Democrática Alemá. O cemiterio converteuse nun lugar de peregrinación todos os meses de xaneiro e fíxose un monumento conmemorativo dos socialistas, onde se agruparon as tumbas de numerosas personaxes de diferentes épocas, desde os propios Liebknecht e Luxemburgo até dirixentes da RDA. Ademais, tamén se ergueu un pequeno monumento alí onde estivera a antiga construción de Mies van der Rohe.

Na actualidade, Friedrichsfelde é un lugar do leste profundo da cidade, moi parecido aos arrabaldos de Varsovia ou Budapest. Ten grandes avenidas desanxeladas, bloques de edificios estartelados e, xunto co veciño Marzahn, sona de ser acubillo de grupúsculos neonazis, aínda que en realidade nunca se saiba nada da súa existencia. Tamén é coñecido por ter un palacio barroco en cuxos xardíns se instalou o zoolóxico de Berlín Leste.

Todos os anos, en xaneiro, segue manténdose unha manifestación de milleiros de persoas que deixan unha flor vermella sobre as tumbas de Rosa e os outros. Pero o empaque de antes desapareceu. Agora son maioría as parellas de ossis de máis de sesenta anos con gorros de orelleiras, e os poucos fotógrafos que acoden dedícanse a perseguir a imaxe de antigos dirixentes da RDA, responsábeis da Stassi que acaban de saír do cárcere e xente polo estilo.

Este domingo, cheo de curiosidade, desafiei a preguiza dos -10ºC e achegueime até alí sobre as catro, xusto antes do solpor. Os manifestantes xa liscaran todos a tomar algo quente.